Giáo trình dạy sửa màn hình LCD - Monitor

•  Khi bạn là một nhân viên kinh doanh hay một kỹ thuật viên sửa chữa màn hình LCD, bạn cần phải hiểu ý nghĩa của các thông số kỹ thuật của màn hình LCD
  
  Ví dụ:
  Trên báo giá của một công ty máy tính có ghi
  
  Màn hình LCD SAMSUNG
  Thông số kỹ thuật:
   - Model 800TFT
  - Loại màn hình TFT
  - Kích thước màn hình 17"
  - Kích thước điểm ảnh
  - Cường độ sáng 300cd/m2 (Candela / m² )
  - Độ tương phản 10.000:1
  - Góc nhìn ( Dọc/ Ngang) 150° / 135°
  - Thời gian đáp ứng 5ms
  - Độ phân giải tối đa 1600 Pixel x 1200 Pixel
  - Hổ trợ màu 16 triệu mầu
  - Các kiểu kết nối hỗ trợ :
  - Công suất tiêu thụ (40W)
  - Kích thước mm (Ngang x Cao x Sâu) B44,20 cm x H36 cm x T16,20 cm
  - Trọng lượng (tịnh) 6,3 kg

  Các thông số này có ý nghĩa như sau:

1. Model 800TFT:
   Đây là danh từ để phân biệt các dòng máy của một hãng sản xuất, dựa vào Model và hãng sản xuất mà ta có thể hình dung được chiếc máy đó như thế nào, giá thành bao nhiêu v v...
   
2. Loại màn hình TFT (TFT là viết tắt của Thin Film Transistor):
   Đây là loại màn hình sử dụng công nghệ mới, trong các điểm mầu người ta sử dụng các Transistor màng mỏng cho phép ánh sáng xuyên qua, điều này khiến cho sự hiện diện của Transistor không gây cản trở đến sự truyền dẫn ánh sáng, giúp cho kích thước của điểm ảnh có thể thu nhỏ và ánh sáng của màn hình tăng lên, tăng độ sắc nét cho hình ảnh.
   * Loại màn hình TFT tốt hơn loại màn hình thường.
   
3. Kích thước màn hình (Active Screen Size): đơn vị là "Inch" - hay còn gọi là độ rộng (Wide)
   Kích thước của màn hình bao nhiêu "inch" là được tính theo độ dài của đường chéo, mỗi inch bằng 2,54 cm
   Ví dụ màn hình 17" (17 inch) sẽ có độ dài đường chéo là   17 x 2,54  =  43,18 cm
   - Với cùng một kích thước inch thì màn hình LCD thường rộng hơn màn hình CRT do màn hình CRT phải trừ hao phần mép ở xung quanh mà tia điện tử không quét tới
   * Kích thước màn hình càng lớn thì càng cho màn ảnh rộng nhưng độ nét lại phụ thuộc vào độ phân giải.
   
   
   
4. Kích thước điểm ảnh (Pixel Pitch): đơn vị là mm
   Điểm ảnh là phần tử nhỏ nhất trên màn hình, bất kể hình ảnh hay ký tự, nét vẽ v v... được hiển thị trên màn hình đều sử dụng ít nhất một điểm ảnh, vì vậy kích thước của điểm ảnh càng nhỏ thì ảnh càng nét, trên màn hình mầu thì mỗi điểm ảnh được cấu tạo từ 3 điểm mầu.
   Ví dụ - dấu chấm ( . ) này đã sử dụng một điểm ảnh, trong một điểm ảnh như vậy người ta phải chế tạo 3 điểm mầu xếp cạnh nhau, vì vậy một điểm mầu có kích thước rất nhỏ nhưng chúng lại có cấu tạo vô cùng phức tạp mà ta sẽ tìm hiểu trong phần sau.
   * Kích thước điểm ảnh càng nhỏ thì càng tốt.
   
5. Cường độ sáng (Brightness) đơn vị là Candela / m², viết tắt là  cd/m²
   Một màn hình cho cường độ sáng cao hơn thì hình ảnh sẽ sáng hơn và bạn có thể giảm độ sáng xuống cho vừa mắt, nhưng màn hình có cường độ sáng thấp thì bạn không thể chỉnh cho nó sáng hơn mức tối đa mà nó cho phép, cường độ sáng trung bình khoảng 250cd/m²
   * Cường độ sáng càng cao thì càng tốt..
   
6. Độ tương phản (Contrast Ratio):
   Thể hiện khả năng thể hiện mức độ sáng tối (trắng đen) của mỗi điểm ảnh của LCD, lấy mức sáng làm chuẩn. Ví dụ giá trị 1000:1 sẽ có nghĩa là, khi thể hiện giá trị cực sáng (sáng nhất có thể), điểm ảnh đó sẽ sáng gấp 1000 lần bản thân nó khi nó thể hiện giá trị cực tối (tối nhất có thể). Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của độ tương phản (hay chính xác hơn là khả năng thể hiện độ tương phản) của một LCD đối với người dùng phụ thuộc vào mức sáng của môi trường. Ví dụ nếu để dưới ánh sáng mặt trời thì LCD nào cũng tối om. Vì vậy bạn đừng quá quan tâm nhiều đến con số kia. Điều quan trọng khi trọn là với ánh sáng tương tự như trong phòng làm việc của bạn (hoặc sáng hơn một chút) thì LCD đó "thân thiện" tới mức nào với mắt của bạn.
   * Độ tương phản càng cao thì càng tốt vì nó thể hiện độ sâu của hình ảnh.
   
7. Thời gian đáp ứng (Response time):
   Là thời gian mà điểm ảnh cần để thay đổi giá trị sáng tối. Điều này rất quan trọng vì nếu điểm ảnh mất quá lâu để thay đổi, bạn sẽ có thể nhìn thấy quá trình thay đổi đó và vì thế sẽ thấy hiện tượng "bóng ma" (hình ảnh chuyển động kéo dài có đuôi) trên màn hình. Nói chung giá trị này càng thấp càng tốt và thấp hơn 25ms là có có thể chấp nhận được rồi, hiện nay các màn hình đạt tiêu chuẩn thường có thời gian đáp ứng là 5ms hoặc 10ms.
   *  Thời gian đáp ứng càng thấp thì càng tốt vì nó thể hiện tốc độ biến đổi hình ảnh
   
8. Điểm chết (Dead pixel):  (Ghi chú - Điểm chết không phải là thông số kỹ thuật mà là lỗi của màn hình)
    Điểm chết không phải là một giá trị mà nhà sản xuất sẽ cho bạn biết mà là cái bạn cần tìm. Đây là những điểm trên màn hình đã mất khả năng thay đổi màu sắc và chỉ thể hiện có một màu trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Để kiểm tra bạn cho màn hình thể hiện một màu nào đó (hoặc toàn đen, hoặc toàn trắng hoặc toàn xanh v.v...), lúc đó bạn sẽ thấy các điểm này. Lưu ý là mỗi màn hình có hàng triệu điểm ảnh (bạn sẽ biết cụ thể là bao nhiêu triệu nếu làm phép nhân ở phần Độ phân giải) vì thế thường nếu nó có không quá 8 điểm chết là đã chấp nhận được. Tuy nhiên mục tiêu là không có điểm chết nào hết.
   *  Tốt nhất là màn hình không có điểm chết nào (một số hãng sản xuất họ trừ cho mỗi điểm chết nếu phát hiện được là 10% giá thành của cả màn hình)
   
9. Góc nhìn (Viewing angle):
    Khả năng thể hiện hình ảnh khi bạn nhìn vào màn hình từ các góc khác nhau. Bạn bật mà hình nên, thể hiên một bức ảnh nào đó rồi di chuyển tới các góc khác nhau về 2 phía của màn hình. Nếu góc nhìn càng rộng mà hình ảnh vẫn rõ, không bị lóa hoặc biến đổi quá nhiều thì tốt.
   * Góc nhìn càng lớn thì càng tốt, nếu góc nhìn hẹp thì bạn nhìn hình ảnh ở các góc của màn hình sẽ không thật mầu do bạn thường để mắt ở khu vực giữa màn hình.
   
   
   
10. Độ sâu của mầu (Colour Depth):
    Độ sâu của mầu cành cao thì mầu sắc càng rực rỡ, thông thường một màn hình sử dụng từ 24 bít mầu trở lên là có thể cho 16,7 triệu mầu.
    - Mỗi điểm ảnh chỉ có 3 mầu cơ bản là R (Red), G (Green) và B (Blue) thế nhưng nó có thể hiển thị ra hàng triệu mầu là do người ta thay đổi cường độ sáng của các điểm mầu trên rồi pha trộn chúng vào nhau, nếu mỗi điểm mầu sử dụng một byte hay 8 bít để lưu thông tin về ánh sáng thì nó có thể thay đổi được  2⁸ = 256 mức sáng.
    - Một điểm ảnh có 3 điểm mầu nên cần đến 24 bít và nó có thể hiển thị được số mầu sắc bằng tích các mức sáng của các điểm mầu tức là bằng 256 x 256 x 256 =  16.777.216 mầu ( ta thường làm tròn khoảng 16 triệu mầu)
    *  Độ sâu của mầu càng lớn thì càng tốt
    
11. Độ phân giải tối đa (Max Resolution):
    Độ phân giải tối đa của màn hình được đo bằng số lượng điểm ảnh theo chiều ngang nhân với số lượng điểm ảnh theo chiều dọc.
    Ví dụ màn hình có độ phân giải tối đa là 1360 x 768 nghĩa là chiều ngang màn hình có 1360 điểm ảnh, chiều dọc màn hình có 768 điểm ảnh.
    - Khi độ phân giải tối đa của màn hình càng cao thì kích thước điểm ảnh càng nhỏ và hình ảnh càng nét
    - Một màn hình có độ phân giải cao thì nó chạy được độ phân giải thấp hơn nhưng màn hình có độ phân giải thấp lại không chạy được ở độ phân giải cao hơn nó, ví dụ nếu bạn chỉnh độ phân giải trên máy tính là 1600 x 1200 mà bạn cắm vào màn hình có độ phân giải tối đa là 1360 x 768 thì nó sẽ tịt ngóm hoặc chuyển về chế độ chờ.
    * Độ phân giải tối đa càng cao thì càng tốt, độ phân giải càng cao thì màn hình càng dễ thích ứng với các loại Card Video và cho hình ảnh càng sắc nét.
    
    
    
12. Kiểu tín hiệu (Input Signal) kiểu tín hiệu vào:
    - Có hai loại kiểu tín hiệu vào là tín hiệu Analog và tín hiệu Digital
    - Hiện nay các màn hình có kiểu tín hiệu vào là Analog vẫn phổ biến hơn (vì đa số máy tính vẫn đưa ra tín hiệu này để thích ghi với các màn hình CRT), nhưng trong tương lai khi màn hình CRT bị thay thế hoàn toàn thì rất có thể kiểu tín hiệu Digital sẽ được phổ biến, kiểu tín hiệu Digital cho hình ảnh đẹp hơn và sắc nét hơn.
    - Hiện nay có các kiểu tín hiệu thông dụng là: RGB,  DVI,  HDMI trong đó kiểu tin hiệu HDMI cho phép truyền hình ảnh Video độ phân giải cao và chuẩn này theo nghĩa tiếng Việt là "Giao tiếp đa phương tiện cho độ phân giải cao"
                                                                                                                                                                                                                        * Hiện nay thông dụng vẫn là kiểu tín hiệu Analog, nếu bạn muốn sử dụng Monitor có kiểu tín hiệu vào là Digital thì bạn phải thay một Card màn hình có thể đưa ra tín hiệu này.
    
    
13. Tần số quét dòng (H Scanning Frequency - KHz):
    - Đây là đơn vị thể hiện số dòng quét được trong một giây, tần số quét dòng càng cao thì số hình ảnh quét được trong một giây càng nhiều và ta thấy hình không bị nháy, tần số này phải được đồng bộ với tần số H.SYN từ Card video của máy tính.
    * Tần số quét dòng là thông số mà nhà sản xuất phải thiết kế sao cho phù hợp với độ phân giải, tuy nhiên tần số này đáp ứng càng cao thì càng tốt.
14. Tần số quét mành (V Scanning Frequency - Hz):
    - Đây là đơn vị thể hiện số màn hình quét được trong một giây, tần số quét mành càng cao thì số hình ảnh được hiển thị trong một giây càng nhiều và hình ảnh càng "phẳng lặng", tuy nhiên khi tăng tần số này mà tần số dòng không tăng thì hình ảnh sẽ bị thưa ra  do số dòng quét được trong một khung hình bị giảm xuống, tấn số quét mành được đồng bộ với tần số V.SYN từ Card màn hình đưa tới.
    * Tần số quét mành là thông số mà nhà sản xuất phải thiết kế sao cho phù hợp với độ phân giải, tuy nhiên tần số này đáp ứng càng cao thì càng tốt.
15. Số hình trên giây
    - Là số hình ảnh được làm tươi trong một giây, theo tiêu chuẩn của truyền hình thì số hình từ 24 hình/giây là chúng ta sẽ không thấy hình bị "nháy" nữa, tuy nhiên ở màn hình máy tính thì số hình có thể tăng lên đến 60, 75 hoặc cao hơn, số hình trên giây càng cao thì ta nhìn thấy hình càng "phẳng lặng" như tranh.
    - Tuy nhiên vẫn có hai tiêu chuẩn về số hình trên giây: Nếu máy có nguyên lý quét liên tục nghĩa là quét các dòng theo thứ tự là 1-2-3-4...thì với 50 hình trên giây sẽ là 50 hình thật, còn các máy có nguyên lý quét xen kẽ là quét bức hình thứ nhất theo thứ tự 1-3-5....(các dòng lẻ) sau đó quét bức hình tiếp theo theo thứ tự 2-4-6...(các dòng chẵn) thì nếu có tấn số 50 hình trên giây nhưng thực chất nó chỉ cho được 25 hình ảnh hoàn chỉnh, vì vậy các máy có nguyên lý quét liên tục mà tần số 50 hình/ giây thì có chất lượng ảnh còn đẹp hơn các máy có nguyên lý quét xen kẽ cho 100 hình/giây.

 2 - So sánh các ưu điểm và nhược điểm của màn hình LCD so với màn hình CRT

   Ưu điểm:

1. Màn hình LCD gọn nhẹ, không chiếm mất diện tích như màn hình CRT
2. Tất cả các loại trên thị trường dù mắc hay rẻ thì đều có màn hình phẳng
3. Không quảng cáo sai lạc, nói 17" là 17", chứ không như CRT, nói 17" mà tính cả khung bên ngoài, màn hình chỉ có 15".
4. Tiết kiệm điện khoảng 50% (40 watts so với 80 watts)
5. Màn ảnh không bị chớp (flicker)
6. Màn ảnh không bị chói khi ánh sáng bên ngoài chiếu vào (glare)
7. Hoàn toàn không phóng xạ eletro-magnetic  nên không hại mắt như màn hình CRT
8. Phát nhiệt ít hơn màn hình CRT
9. Hình ảnh sắc xảo hơn
10. Cho màn hình rộng hơn, độ phân giải cao hơn.
11. Khi thiết  kế đồ hoạ chuẩn hơn không có hiện tượng méo đường biên như màn hình CRT

  Nhược điểm

1. Giá thành cao hơn màn hình CRT, tuy nhiên khi công nghệ phát triển thì giá thành sẽ giảm tương đương với sản xuất màn hình CRT.
2. Mầu sắc không rực rỡ bằng màn hình CRT (nếu bạn không so sánh khập khiễng) ví dụ màn hình LCD của IBM xịn thì mầu sắc đẹp hơn màn hình CRT Trung quốc nhưng mầu không rực rỡ bằng màn hình CRT của IBM.
3. Thời gian đáp ứng chậm hơn màn hình CRT, điều này dễ thấy khi bạn xem các hình ảnh động.

   Xu hướng phát triển

• Hiện nay đến thời điểm 2011 thì các nhược điểm của màn hình LCD đã được khắc phục, giá thành giảm xuống, chất lượng hình ảnh, mầu sắc tăng lên rõ rệt vì thế mà màn hình LCD đã trở lên phổ biến.
• Do có nhiều ưu điểm hơn màn hình CRT vì vậy khi mà màn hình LCD giảm giá thành xuống tương đương với màn hình CRT thì chắc chắn màn CRT sẽ bị đi vào dĩ vãng...

Bài tiếp theo của màn hình lcd các bạn xem link:

http://osc.vn/day-sua-lcd/so-do-khoi-cua-man-hinh-lcd/tnid23/484.htm